Havacılık sektöründe pek çok terminoloji ve kısaltma bulunmaktadır. Bu terimlerden biri de “DAH” olarak bilinir. DAH, “Design Approval Holder” kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. EASA’nın (Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı) bir terimidir. DAH, tasarım onayı alan tarafı tanımlar ve havacılıkta sıklıkla kullanılır. Bu makalede, Havacılıkta DAH’nın ne olduğunu ve önemini daha ayrıntılı bir şekilde inceleyeceğiz.
Havacılıkta DAH (EASA)
Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA), Avrupa Birliği üyesi ülkelerde havacılık standartlarını düzenleyen ve denetleyen bir kurumdur. EASA, DAH’ları tanımlamak ve düzenlemek için çeşitli yönetmelikler ve kılavuzlar yayınlamıştır.
DAH, EASA tarafından tasarım onayı alan, değişiklik yapma yetkisine sahip olan ve ek ekipmanların ve sistemlerin kurulumunu gerçekleştirebilen belirli bir üretici veya işleticiyi ifade eder. DAH, havacılıkta güvenlik ve standardizasyonun sağlanması için kritik bir rol oynar.
EASA’nın DAH’larla ilgili yayınladığı belgeler arasında, DAH olmak için gereken kriterler, tasarım onay süreci, tasarımların denetimi ve onaylanması gibi bilgiler yer alır.
DAH’ların Önemi
DAH’ların havacılıkta büyük bir önemi vardır. Bir DAH olarak onaylanmak, bir üretici veya işletici için birçok avantaj sağlar.
1. Tasarım Onayı: DAH’lar, tasarımlarını EASA’dan onaylatarak ve standartlara uygunluğunu kanıtlayarak havacılık ürünlerini pazara sunabilirler. Bu, ürünlerinin güvenlik, emniyet ve uygunluğunu garantilemelerini sağlar.
2. Yetkilendirme: DAH’lar, tasarım onayları sayesinde havacılık sistemleri ve ekipmanları üzerinde yetkilendirme sağlayabilirler. Bu, yeni sistemlerin ve ekipmanların kurulumu ve kullanımı için onay sürecini hızlandırır ve kolaylaştırır.
3. Değişiklik ve Modifikasyon: DAH’lar, tasarım onayı aldıkları ürünler üzerinde değişiklik ve modifikasyon yapabilme yetkisine sahiptirler. Bu, ürünün performansını ve işlevselliğini sürekli olarak iyileştirmelerini sağlar.
4. Düzenleme ve Denetleme: DAH’lar, EASA ile sıkı ilişkiler içinde çalışmakta ve düzenlemelere uyum sağlamaktadırlar. Bu, havacılık standardizasyonunun sağlanması açısından önemlidir ve havacılık güvenliği için katkıda bulunur.
Bir DAH olmanın pek çok avantajı bulunmasına rağmen, bu unvanı elde etmek için yoğun bir süreçten geçmek gerekmektedir. Tasarım onay süreci ve onaylanması için gereken kriterler oldukça detaylı ve titiz bir şekilde uygulanır.
DAH Nasıl Olunur?
DAH olabilmek için belirli kriterleri karşılamak gerekmektedir. EASA, DAH olma süreci için aşağıdaki kriterleri belirlemiştir:
1. Üretim Yeteneği: DAH olmak isteyen bir şirket, belirli bir havacılık ürününün üretim yeteneğine sahip olmalıdır. Bu, üretici şirketin üretim tesislerinin ve kapasitesinin uygunluğunu ve kalitesini gösteren bir belge sunmasını gerektirir.
2. Kalite Sistemleri: DAH olmak isteyen bir şirket, kalite sistemlerini düzgün bir şekilde uygulamalıdır. Bu, ISO 9001 gibi kalite yönetim sistemi belgelerine sahip olmalarını veya benzer bir kalite standartını karşılamalarını gerektirebilir.
3. Teknik Yetenekler: DAH olmak isteyen bir şirket, teknik ekibin ve kaynakların yeterliliğini ve uygunluğunu gösterebilmelidir. Bu, şirketin mühendislik kabiliyetleri, tasarım yetenekleri ve teknik bilgi birikimini kanıtlamasını gerektirir.
4. Deneyim ve Referanslar: DAH olmak isteyen bir şirket, daha önceki deneyimlerini ve referanslarını sunmalıdır. Bu, şirketin daha önceki projelerde yer alması, başarıları ve müşteri memnuniyeti gibi kriterleri göstermesini gerektirir.
EASA, bu kriterlere uygunluğu değerlendirir ve DAH olarak onaylamak için gerekli belgelendirme sürecini başlatır. DAH olmak için başvuran şirketlerin süreci başarılı bir şekilde tamamlamaları ve gereken tüm kriterleri karşılamaları gerekmektedir.
SONUÇ
Havacılıkta DAH (EASA) olarak onaylanmak, bir üretici veya işletici için büyük bir başarıdır. Tasarım onayı almak, değişiklik yapma yetkisine sahip olmak ve güvenlik standartlarını sağlamak, DAH’ların önemini ortaya koymaktadır. DAH’lar, havacılıkta güvenlik ve standardizasyonun sağlanması için kritik bir rol oynamaktadır.
DAH olabilmek için belirli kriterleri karşılamak gerekmektedir, bu nedenle DAH olmak bir şirket için önemli bir hedef haline gelir. EASA’nın yönetmelikleri ve kılavuzları, DAH olma sürecine rehberlik etmektedir.
Havacılık sektöründe DAH’lar, güvenlik, emniyet ve standardizasyonun önemli bir parçasıdır. Tasarım onayı alan, değişiklik yapma yetkisi olan ve denetimlere tabi tutulan DAH’lar, havacılık endüstrisindeki ilerlemeyi ve gelişmeyi sağlarlar.
Daha Fazlası İçin: Havacılıkta VX Nedir? (Best Angle Of Climb Speed)