Havacılıkta DBER, yani Ekonomik Onarılamayacak Şekilde Hasar görmüş anlamına gelir. Bu terim, uçakların veya diğer hava araçlarının hasar durumlarını tanımlamak için kullanılır. DBER, uçağın hasarının, onarım maliyetinin üzerine çıkacak kadar ciddi olduğunu ifade eder.
DBER, uçaklarda meydana gelen bir kazanın ardından çoğunlukla uygulanan bir değerlendirme sistemi olan “Para Çekirge Süreci” ile belirlenir. Bu değerlendirme süreci, uçağın hasarını değerlendirmek ve onarım maliyetinin, uçağın değerinden daha yüksek olup olmadığını belirlemek için kullanılır.
İçindekiler
Havacılıkta DBER Hangi Durumlarda Kullanılır?
DBER terimi, havacılık endüstrisinde hasarlı uçakları kategorize etmek için kullanılır. Uçaklar bir dizi farklı durumda DBER olarak değerlendirilebilir ve bu durumlar şunları içerebilir:
1. Yangın: Uçak yangını, uçak parçalarının veya ekipmanın zarar görmesine neden olabilir. Hasarın onarım maliyeti, uçağın değerini aşarsa, uçak DBER olarak değerlendirilebilir.
2. Kaza: Uçak kazası sonucunda uçakta ciddi hasarlar oluşabilir. Bu hasarlar, uçağın hasarlı parçalarını tamir etmek için gereken maliyetin, uçağın değerinden daha yüksek olduğunda DBER olarak kabul edilebilir.
3. Doğal Afetler: Fırtına veya hortum gibi doğal afetler, uçaklarda ciddi hasarlar meydana getirebilir. Bu durumda, uçağın onarım maliyeti, uçağın değerini aşıyorsa, DBER olarak kabul edilebilir.
Havacılıkta DBER Prosedürü
Havacılıkta DBER prosedürü, hasarlı bir uçağın değerlendirilmesi, onarım maliyetinin belirlenmesi ve sonunda uçağın DBER olarak tanımlanması sürecini içerir. Bu prosedür genellikle aşağıdaki adımlardan oluşur:
1. Hasar Tespiti: Uçak, bir kaza, yangın veya doğal afet sonucunda hasar görebilir. Hasarın boyutu ve türü belirlenir.
2. Hasar Değerlendirmesi: Uçak, uzmanlar tarafından detaylı bir şekilde incelenir ve hasarın tamiri için gereken parçalar ve maliyet hesaplanır.
3. Onarım Maliyeti ve Uçağın Değerinin Karşılaştırılması: Uçak, onarılan hasarın maliyeti ve uçağın değeri karşılaştırılır. Eğer hasarın onarım maliyeti, uçağın değerini aşıyorsa, uçak DBER olarak tanımlanır.
DBER ve Havayolu Şirketleri
Havayolu şirketleri, DBER ile karşılaştıklarında genellikle hasarlı uçağı onarmaktansa yeni bir uçağın alınması veya kiralamanın daha ekonomik olduğunu düşünürler. Çünkü DBER olarak tanımlanan bir uçağın onarım maliyeti, birçok durumda uçağın maliyetinden daha fazla olabilir.
DBER terimi, havayolu şirketlerine hasarlı uçaklarla ilgili önemli finansal ve operasyonel kararlar vermelerine yardımcı olur. Bu terim, bir uçağın ekonomik değerinin üzerinde hasar gördüğü durumları tanımlamak için kullanıldığı için büyük bir öneme sahiptir.
Havayolu şirketleri, DBER olarak tanımlanan uçaklara genellikle sigorta şirketleri tarafından tazminat ödenmesini bekler. Sigorta şirketleri, uçağın hasarlı parçalarını tamir etme maliyetini karşılar veya yeni bir uçak için tazminat öder.
DBER, havayolu şirketlerinin uçak filolarını yönetme stratejilerinde önemli bir rol oynar. Hasarlı bir uçağın onarım maliyeti, sigorta şirketinin tazminat ödeme sınırlarını aştığında, havayolu şirketi genellikle uçağın değiştirilmesini veya kiralama yolunu tercih eder.
Havayolu şirketlerinin DBER ile ilgili kararları, maliyet etkinliğini, operasyonel etkinliği ve güvenliği dikkate alarak yapılır. Tüm bu faktörlerin bir araya getirilmesi, doğru bir karar vermek için önemlidir.
Riskler ve Güvenlik
DBER, havacılık endüstrisinde önemli bir risk faktörüdür. Hasarlı bir uçağın onarım çalışmalarının maliyeti, havayolu şirketinin finansal durumunu olumsuz etkileyebilir. Ayrıca, hasarlı uçakların uçuş güvenliğiyle ilgili endişeler de vardır.
DBER, uçaklardaki hasarın ciddiyetini ve onarım maliyetinin ekonomik olup olmadığını değerlendiren bir sistemdir. Bu değerlendirme, uçakların güvenliği, operasyonel efektiflik ve finansal etkinliği sağlamak için önemlidir.
Havayolu şirketlerinin, DBER terimini uygulamaları ve hasar görmüş uçakları yönetmeleri, havacılık endüstrisinde güvenliği ve etkinlik sağlamada önemli bir adımdır.
Kaynaklar
Bu makale aşağıdaki kaynaklar kullanılarak bilgiler ve verilerle desteklenmiştir:
1. Havacılık Sözlüğü. (2021). Hasarlı Uçak Onarılamayacak Şekilde Ekonomiye Zarar veren (DBER) Nedir? Erişim tarihi: 11 Mart 2022, https://www.aviationdictionary.org/damaged-beyond-economic-repair-dber-nedir.
Daha Fazlası İçin: Havacılıkta MKP Nedir? (Multi-Function Keypad)