Havacılık dünyasında birçok terim bulunmaktadır. Bu terimlerde biri de “Marker beacon” veya kısaca “MB” olarak bilinen belirteç yaklaşma sistemidir. “Marker beacon” terimi, belirtecin havacılıkta kullanıldığını ve “beacon”ın da Türkçe’de “ışık veya işaret” anlamına geldiğini belirtmektedir. Marker beacon sistemi, bir uçağın yaklaşma sırasında hedefe doğru ilerlemesini sağlar ve pilotlara önemli bilgiler sunar. Bu yazıda Havacılıkta MB’nin ne olduğunu, çalışma prensibini ve kullanım alanlarını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Marker Beacon (MB) Nedir?
Marker beacon (MB), havacılıkta kullanılan bir navigasyon sistemi bileşenidir. Bu sistem, pilotların uçağın tam olarak nerede olduğunu ve belirlenen hedefe mi yoksa yanlış bir konuma mı yaklaştığını belirlemesine yardımcı olur. MB, duman, pus ve düşük görüş koşullarında yönlendirme amaçlı kullanılır. Ayrıca yatay ve dikey navigasyonun doğruluğunu artırmak için de kullanılabilir.
Sistem Nasıl Çalışır?
Marker beacon sistemi, uçağın yaklaşma sırasında belirlenmiş bir hedefe doğru ilerlemesini sağlayan sinyaller gönderir. Bu sinyaller, uçağın radyo alıcısı tarafından alınır ve pilotun kokpitindeki göstergeler üzerinde görüntülenir. MB, genellikle VHF frekans bandında çalışır ve 75 MHz ile 148 MHz arasındaki frekansları kullanır.
MB’nin çalışma prensibi temel olarak üç farklı belirteçten oluşur: Outer Marker (OM), Middle Marker (MM) ve Inner Marker (IM). Her belirteç farklı bir mesafede yer alır ve pilotlara farklı bilgiler sunar.
Outer Marker (OM): OM, yaklaşmanın başlangıcını pilotlara bildirir. Uçak OM’ye yaklaştıkça, kokpitteki göstergeler pilotlara bu durumu bildirir. OM sinyali, yüksek frekanslı bir tonda ve tekrarlıkta gönderilir. Pilotlar, OM sinyalini duyduklarında, uçağın yaklaşmanın başında olduğunu ve inişe uygun bir yüksekliğe geldiğini anlarlar.
Middle Marker (MM): MM, pilotlara uçağın alçalmak için son fırsat olduğunu bildirir. Uçak MM’ye yaklaştıkça, kokpitteki göstergeler pilotlara bu durumu bildirir. MM sinyali, daha düşük bir frekansta ve tekrarlıkta gönderilir. Pilotlar, MM sinyalini duyduklarında, uçağın hedefe yaklaşmakta olduğunu ve son bir alçalma yapılması gerektiğini anlarlar.
Inner Marker (IM): IM, pilotlara uçağın minimum alçalma yüksekliğine yaklaştığını bildirir. Uçak IM’ye yaklaştıkça, kokpitteki göstergeler pilotlara bu durumu bildirir. IM sinyali, en düşük frekansta ve tekrarlıkta gönderilir. Pilotlar, IM sinyalini duyduklarında, uçağın minimum alçalma yüksekliğinde olduğunu ve inişe hazır olduğunu anlarlar.
Kullanım Alanları
Marker beacon sistemi, havacılıkta birçok farklı amaçla kullanılır. Bunlardan bazıları şunlardır:
İniş Yardımcısı: Marker beacon, pilotlara uçağın inişe uygun bir yüksekliğe geldiğini ve inişe hazır olduğunu bildirir. Bu sayede pilotlar, uçağı güvenli bir şekilde indirebilir ve düşük görüş koşullarında bile doğru bir iniş yapabilir.
Yönlendirme Sistemi: MB, uçağın hedefe doğru doğru bir şekilde ilerlemesini sağlar. Özellikle duman, pus ve düşük görüş koşullarında uçağın yolunu belirlemek için kullanılır. Bu sayede pilotlar, bir hedefe yanlışlıkla yaklaşma riskini minimize eder.
Hava Trafik Yönetimi: Marker beacon sistemi, hava trafik yönetimi açısından da önemli bir rol oynar. Havaalanları ve hava trafik kontrol merkezleri bu sistem sayesinde uçakların hedeflere doğru güvenli bir şekilde yaklaşmasını sağlar ve hava trafiğini yönetir.
Marker beacon sistemi, havacılıkta güvenlik ve doğruluk açısından büyük bir öneme sahiptir. Pilotlar, bu sistem sayesinde uçağın hareketini daha iyi takip edebilir ve düşük görüş koşullarında bile güvenli bir şekilde uçabilirler. Ayrıca hava trafik yönetimi açısından da büyük bir katkı sağlar.
Daha Fazlası İçin: Havacılıkta ASD Nedir? (Aircraft Situation Display)